Öz

Amaç

Tütün kullanımı önlenebilir ölüm nedenlerinden en önemlisi olup, ülkemizde ve dünyada halen büyük bir halk sağlığı problemi olmaya devam etmektedir. Bu çalışmada amacımız; sigara bırakma polikliniğine başvuran hastalarımızın rutin muayenesinde bakmış olduğumuz Fagerström nikotin bağımlılık testi (FNBT) skoru, depresyon-anksiyete-stres (DASS-21) skoru, ekspiryum havasındaki karbonmonoksit (CO) düzeyleri ve kontroldeki ppm düzeyi değişimini incelemektir.

Yöntem

Bu retrospektif kesitsel çalışmaya, sigara bırakma polikliniğine başvurup izlem kaydı bulunan tüm hastalar dahil edildi. Polikliniğimize başvuru esnasında sorgulanan sigara kullanım paket yılı, DAS skoru, tütün bağımlılığı tedavisi izlem Sistemi kaydı sırasında elde edilen FNBT skoru, piCO Smokerlyzer ile ölçülen ekspiryum havasındaki CO düzeyleri geriye dönük olarak hasta dosyaları üzerinden taranmıştır. İstatistiksel analizde SPSS-20 paket programı kullanılmıştır. p<0,05 değeri istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir.

Bulgular

İzlem sürecinde katılımcıların %76’sı (n=76) sigarayı bıraktı. Bırakma oranı cinsiyetle anlamlı fark göstermedi; ancak erkeklerde paket yılı ve başvuru CO düzeyi anlamlı şekilde daha yüksekti (p<0,05). Yapılan Pearson korelasyon testinde FNBT ile stres, depresyon ve anksiyete skorları arasında anlamlı pozitif korelasyon bulunmuştur. Yaş ile paket/yıl arasında güçlü pozitif korelasyon olmasına karşın; yaş ile başvuru esnasındaki ppm/karboksihemoglobin düzeyleri arasında zayıf negatif korelasyon saptanmıştır. Yüksek bağımlı grupta paket-yıl değeri ortalaması daha yüksek bulunmuştur.

Sonuç

CO dokulara bağlanan oksijen miktarını azaltan toksik bir gazdır. Sigara bırakma tedavisi, ekspiryumdaki CO ölçümüyle kolay, hızlı ve invaziv olmayan şekilde izlenebilir. Bulgularımız, ekspiryum havasındaki CO düzeyinin nikotin bağımlılığı ve psikolojik durum hakkında dolaylı bilgi verebileceğini göstermektedir. Sigara bırakma tedavisi başarısını etkileyen faktörlerin daha net bir şekilde ortaya konabilmesi için çok merkezli geniş katılımlı araştırmalara ihtiyaç vardır.