Öz

Amaç

Bu çalışma, koronavirüs hastalığı-2019’un (COVID-19) semen parametreleri ve hormon düzeyleri üzerindeki uzun vadeli etkilerini araştırmayı, dönemi pandemiden önce, pandemi sırasında ve pandemi sonrasında olmak üzere üç aşamaya ayırarak incelemeyi amaçlamaktadır.

Yöntem

Mayıs 2017 ile Nisan 2024 arasında, hastanemizde 6,517 hastadan 10,082 semen analizi içeren retrospektif bir çalışma gerçekleştirdik. Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) pandemi başlangıcı ve bitiş tarihlerine göre üç gruba ayırdık. COVID-19 öncesi (Mayıs 2017-Mart 2020): 2,378 hasta; COVID-19 dönemi (Mart 2020-Mayıs 2023): 55,68 hasta ve COVID-19 sonrası (Mayıs 2023-Nisan 2024): 2,136 hasta. Semen analizleri ve hormon parametreleri [toplam testosteron, folikül uyarıcı hormon (FSH), luteinize edici hormon (LH), estradiol ve prolaktin] incelendi. Ancak her bir hastanın COVID-19 enfeksiyonundan etkilenip etkilenmediği belirlenemedi. Tüm semen analizlerini DSÖ 2010 kılavuzlarına uygun olarak gerçekleştirdik.

Bulgular

Sperm konsantrasyonu, motilite ve morfoloji, COVID-19 öncesi döneme kıyasla COVID-19 dönemi ve sonrasında anlamlı bir şekilde arttı (p<0,01). COVID-19 öncesi dönem, pandemi dönemi ve post-pandemi döneminde semen hacmi, COVID-19 dönemlerinden bağımsız olarak benzer kaldı (p>0,05). Testosteron seviyeleri de pandemi döneminde ve sonrasında anlamlı bir artış gösterdi (p<0,01). Aksine, FSH ve LH seviyeleri COVID-19 dönemi ve sonrasında anlamlı bir şekilde azaldı (p<0,001). Estradiol seviyelerinde önemli bir değişiklik gözlenmezken, prolaktin seviyeleri COVID-19 dönemi ve sonrasında arttı (p<0,001).

Sonuç

COVID-19, erkek üreme sağlığı göstergelerinde belirgin değişikliklere neden olmuş olsa da erkek fertilitesi üzerinde kalıcı bir olumsuz etki tespit edilmemiştir. Bu bulguları doğrulamak ve altta yatan mekanizmaları araştırmak için daha fazla prospektif çalışmaya ihtiyaç vardır.