Amaç:

Kardiyopulmoner baypas için sistemik antikoagülasyon vazgeçilmez bir konudur. Bu amaçla kullanılan heparin kadar bu etkiyi ortadan kaldıran protamin de çok önemlidir. Ancak az yapılması kadar fazla yapılması da birtakım yan etkilere neden olabilmektedir. Çalışmamızda farklı dozlarda yapılan protamin uygulamasının intraoperatif greft açıklığı ve postoperatif kanama miktarları üzerine etkisinin araştırılması amaçlanmıştır.

Yöntem:

İzole koroner arter baypass cerrahisi yapılması planlanan 80 hasta iki eşit gruba ayrıldı. Bir gruba 1:1 oranında (grup 1) diğer gruba (grup 2) ise 1:0,75 (heparin: protamin) dozlarında uygulama yapıldı. Grupların demografik özellikleri, operatif verileri (baypas süresi, klemp süresi, sıcaklık, aktif pıhtılaşma zamanı değerleri vb.), postoperatif takip parametreleri karşılaştırıldı. Hastalara kullanılan greftlerde transit time flow measurement (TTFM) ölçümleri yapıldı. Kanama miktarları ve transfüzyon miktarları kaydedildi ve karşılaştırıldı.

Bulgular:

Gruplar arasında demografik özellikler açısından farklılık görülmedi. Operatif veriler (kardiyopulmoner bypass süresi, klemp süresi, sıcaklık vb.) açısından her iki grubun verileri benzer nitelikteydi. Grup 1’de bir hastada kullanılan safen vendeki TTFM ölçümlerinde pulsatilite indeksi değeri yüksek bulundu (safen vende trombüs). Diğer grupta da bir hastada sol internal meme arterinde akım yüksek bulundu (vazospazm). Eritrosit süspansiyonu transfüzyon miktarları grup 2’de kısmen fazla olmasına rağmen istatistiksel olarak anlamlı değildi (p=0,909). Grup 2’de kullanılan taze donmuş plazma miktarı anlamlı olarak fazla idi (p=0,001). Yine aynı şekilde drenaj miktarları açısından anlamlı bir farklılık yoktu (p=0,968).

Sonuç:

Heparin ve protamin kalp cerrahisi için vazgeçilmez iki ilaçtır. Ancak protamin dozunun gereksiz miktarda fazla yapılmasının kanama ve transfüzyon miktarları için olumlu bir katkısı olmamakla beraber aksine intraoperatif greft tıkanıklıkları için kolaylaştırıcı etki yapabilmektedir. Bu konuda daha güçlü yorumlar için daha geniş hasta sayıları ile çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Greft açıklığı, kanama, koroner baypas, protamin