Amaç:

Endotel disfonksiyonu, nitrik oksit (NO) sentezinde azalmayla beraber endotelin gevşeme ve kasılma fonksiyonlarının bozulmasıdır. Sigaranın sistemik enflamasyona yol açarak endotel disfonksiyonu yaptığı bilinmektedir. Yeni enflamasyon belirteçleri olan fibrinojen albumin oranını (FAR) sigara kullanımında oluşan sistemik enflamasyonun göstergesi olarak araştırdık. Beraberinde nötrofil lenfosit oranını (NLR), trombosit lenfosit oranını (PLR), monosit lenfosit oranını (MLR), monosit yüksek dansiteli lipoprotein oranını (MHR), ortalama trombosit hacmini (MPV), sistemik immün enflamatuvar indeksini (SII) ve sistemik enflamatuvar yanıt indeksini (SIRI) araştırdık.

Yöntem:

Bu çalışma tek merkezli, prospektif vaka-kontrol çalışması olarak planlanmış olup, çalışmaya başvuranlardan dahil edilme kriterlerine uygun olup, 20-45 yaş aralığında bilinen hiçbir hastalığı ve ilaç 3 kullanımı olmayan 76 kişi dahil edildi. Sigara kullanan (n=38) ve kullanmayan (n=38) bireylerden oluşturulan iki grup; yaş, boy, kilo, paket/yıl ve adet/gün olarak içilen sigara miktarı ve laboratuvar değerleri açısından karşılaştırıldı. p-değerinin 0,05’in altında olduğu durumlar istatistiksel olarak anlamlı sonuçlar şeklinde değerlendirildi.

Bulgular:

Çalışma grubunun %51,3’ü erkekti [total n=76; yaş ort: 30,18±5,75 yıl; kadın/erkek (n): 37/39]. Sigara kullanan (n=38) ve kullanmayan (n=38) iki grup arasında cinsiyet ve yaş açısından anlamlı fark yoktu (sırasıyla p=0,386, p=0,296). Sigara kullanma miktarları ortalama 22,84±11,48 paket/yıl ve 29,73±9,94 adet/gün idi. İki grup karşılaştırıldığında, sigara içen grupta FAR, MPV, MHR, MLR ve SIRI anlamlı olarak yüksek, PLR ise anlamlı olarak düşük saptandı (p<0,05). ROC analizine göre FAR, MHR, MLR, SIRI, MPV ve PLR eğrisi altında kalan alanlar sırasıyla 0,70, 0,90, 0,83, 0,80, 0,69 ve 0,66 olarak belirlendi (p<0,001). ROC analizi sonucunda, duyarlılığı en yüksek olan değişkenler monosit ve MPV iken, özgüllüğü en yüksek olan değişken monosit olarak bulundu. FAR ile PLR negatif yönde korele iken MHR, MLR ve SIRI pozitif yönde korele bulundu (p=0.00, r=0.34; p=0.05, r=0.2; p=0.03, r=0.24, sırasıyla).

Sonuç:

Çalışmamız sigaranın neden olduğu endotel disfonksiyonunda inflamatuar süreci öngörmek için yeni inflamatuvar belirteçlerin kullanılabileceğini düşündürmektedir. Bu belirteçlerin sigara içmeyenlerdeki diğer sessiz inflamatuvar süreçlerin habercisi olup olamayacağını görmek için daha fazla katılımcıyla yeni çalışmalar yapılması faydalı olabilir.

Anahtar Kelimeler: Endotel disfonksiyonu, enflamasyon, fibrinojen albumin oranı, monosit, sigara