Amaç:
Bu çalışma, Xanthium indicum Koenig meyvelerinin metanolik özütünün trombolitik, membran stabilize edici ve analjezik aktivitelerini fitokimyasal taramayla değerlendirmeyi amaçlamaktadır.
Gereç ve Yöntem:
Bitki kimliğini değerlendirmek için kalitatif analiz yöntemi benimsenmiştir. In-vivo analjezik etkinlik, fare modelinde asetik asitle indüklenen kıvrımlama yöntemi kullanılarak değerlendirildi. In-vitro membran stabilizasyonu ve trombolitik test, sırasıyla, hipotonik solüsyon tarafından üretilen hemoliz ve pıhtı bozunum deneyi inhibisyonu ile yapıldı.
Bulgular:
Metanolik özüt, indirgeyici şekerler, tanin, saponin, protein, fenol ve diterpenlerin varlığını doğrulayan fitokimyasal taramada kullanıldı. Analjezik aktivite testinde, 500 mg/kg dozunda ham ekstrakt %40 oranında kıvrım inhibisyonu gösterirken, 200 mg/kg %22.64 oranında görülmüştür. 10 mg/ml ekstre membran stabilize etme aktivitesi testinde %51.79 değerinde en yüksek hemoliz oranını engeller; asetil salisilik asit (0.10 mg/ml) için bu değer %71.35’dir. Trombolitik aktivite testinde, 10 mg/ml bitki özütü, test edilen konsantrasyonumuz arasında maksimum olan pıhtı-lizizin %27.11’i; Bununla birlikte standart ilaç streptokinaz ile %40.08 lizis meydana geldi. Her vakada doza bağlı yanıtı bulduk. Tannin ve flavonoidin analjezik ve trombolitik cevaptan sorumlu olduğu bilinmektedir.
Sonuç:
X. indicum’un meyvelerinin metanolik ekstraktı potansiyel farmakolojik etkilere sahip olduğundan bitki, ilaç geliştirme programı için kesin etki mekanizmaları ile doğal biyoaktif bileşenlerin ortaya çıkarılması için kapsamlı bir şekilde incelenmelidir.
Anahtar Kelimeler: Xanthium, kıvranma, membran stabilizasyonu, trombolitik ajanlar