Özgün Araştırma

Cerrahi Kliniğinde Çalışan Hemşirelerde Tükenmişlik ve İş Tatmini Düzeylerinin Belirlenmesi

10.4274/BMB.galenos.2019.15406

  • Nermin Karahaliloğlu
  • Kürşat Özdilli
  • Elif Yorulmaz
  • Hatice Yorulmaz

Gönderim Tarihi: 24.11.2018 Kabul Tarihi: 06.05.2019 Bagcilar Med Bull 2019;4(2):31-41

Amaç:

Bu çalışma, cerrahi servislerinde çalışan hemşirelerde sosyo-demografik ve mesleki özelliklerin, tükenmişlik ve iş doyumu düzeylerine etkisinin değerlendirilmesi amacıyla yapıldı.

Yöntem:

Araştırma cerrahi servislerinde çalışan (poliklinikler ve acil cerrahi birimler dışında) 104 hemşireden çalışmaya katılmayı gönüllü olarak kabul eden 95’i ile gerçekleştirildi. Verileri toplamak amacıyla hemşirelere tanıtıcı bilgi formu, Maslach Tükenmişlik Ölçeği ve Minnesota Doyum Ölçeği uygulandı. İstatistiksel analizde; frekans ve yüzde dağılımı, t-test, tek yönlü varyans analizi, Tukey testi, Kruskal-Wallis test, Mann-Whitney U testleri kullanıldı.

Bulgular:

Hemşirelerin %78,9’unun kadın, %28,4’ünün 30-34 yaş grubunda, %38,9’u lisans mezunu, %56,8’i bekar olduğu, %46,3’ünün 0-3 yıldır kurumda çalıştığı, %57,9’unun çocuk sahibi olmadığı, %64,2’sinin gelirinin gidere eşit olduğu, %60’ının toplu taşımayla ulaşım sağladığı saptandı. Yirmi beş-yirmi dokuz yaş grubu hemşirelerin duygusal tükenme ve duyarsızlaşma alt boyut puanlarının 20-24 yaş grubundan (p<0,05), 40 yaş ve üzeri hemşirelerden (duygusal tükenme p<0,01; duyarsızlaşma, p<0,05) daha yüksek olduğu görüldü. Çocuk sahibi olmayanların duyarsızlaşma alt boyutu puanlarının iki ve daha fazla çocuk sahibi olanlardan daha yüksek olduğu saptandı (p<0,05). Dokuz-onbir yıldır çalışan hemşirelerin kişisel başarı alt boyutu puanı 4-8 yıl (p<0,05) ve 16 yıl ve üzeri çalışanlardan (p<0,001) yüksek olduğu saptandı. Çalışma yılı 0-3 yıl olanların dışsal doyumdan 4-8 yıl olanlara göre daha yüksek puan aldıkları görüldü (p<0,05). Kısa yoldan iş sahibi olma nedeni ile mesleği seçenlerin içsel, dışsal doyum alt boyut puanları ve toplam puanının diğer tüm gruplara göre düşük olduğu saptandı (p<0,05). Geliri giderinden yüksek olanların içsel, dışsal ve genel, servis aracıyla gelenlerin dışsal ve genel, yıllık izin süresi iki hafta olanların üç hafta olanlara göre iş doyumu, genel doyum puanı ve alt boyutları puanı daha yüksek saptandı (p<0.05). Hemşirelerin tükenmişlik ve iş doyumlarının orta düzeyde olduğu, tükenmişlik ile iş doyumu arasında negatif yönde ilişki olduğu saptandı (p<0.05).

Sonuç:

Hemşirelerden 25-29 yaş grubundakilerin, çocuk sahibi olmayanların, kurumda bulunma süresi 9-11 yıl olanların tükenmişliklerinin yüksek olduğu görüldü. Aynı zamanda yüksek ekonomik duruma sahip olanların, kısa yoldan iş sahibi olma nedeni ile mesleği seçmeyenlerin, yıllık izin süresi iki hafta olanların, servis aracı kullananların iş doyumlarının yüksek olduğu görüldü. Hemşirelerin çalışma motivasyonunu artıracak düzenlenmelerin yapılması duygusal tükenmişlik ve duyarsızlaşmayı azaltacaktır.

Anahtar Kelimeler: Cerrahi, hemşire, iş doyumu, tükenmişlik

Tam Metin (İngilizce)